Dzisiaj poznajemy język portugalski, czyli siódmy najczęściej używany język na świecie, którym posługuje się ponad 250 mln osób. Informacje o jego pochodzeniu, ciekawostki, minirozmówki w podróży, podstawowe słówka zebrali i opracowali: Tomasz Kozica z kl.2b, Małgorzata Machowska z kl.1e i Roksana Drzewiecka z kl. 2a.

Temat jedzenia opracowały: Klaudia Chwiłkowska z kl. 2b, Paulina i Martyna Witczak z kl.2a, Marta Łukaszewska i Kinga Małecka z kl.2d. Uczennice przygotowały również krótki filmik o najsłynniejszych potrawach, z którego zdjęcia są w galerii.

Od dzisiaj można sprawdzić się rozwiązując quiz z wiedzy o Portugalii na Kahoot, który przygotował Igor Dulnik z kl. 3d.

Quiz przeprowadzają nauczyciele korzystając z linku ( play as guest, classic)

create.kahoot.it/details/portugalia-quiz/332816f8-565b-4519-9c5d-a98d68d4a643

 

Linki do krótkich lekcji z języka portugalskiego

 

https://www.youtube.com/watch?v=Nur6WwpmyBo

 

https://www.youtube.com/watch?v=SHKidGDNqHM&fbclid=IwAR1Pz2dYchw4JQe3XEAkp8vhpXm2teT6h5bfzq4_m6xoGyTK_xf4mJHl4Bk

 

https://www.youtube.com/watch?v=L2-TV6gM3SM&fbclid=IwAR1MRzjLVQ8rz_4fhTQIf8_OKWGlINYCTJGV7Zy5riAT69yft6spOofsZjk

Film o Vasco da Gama- uzupełnienie historii i geografii

https://www.youtube.com/watch?v=rxHf_2zTcQo

 

O języku portugalskim

Język portugalski należy do rodziny języków romańskich i jest językiem urzędowym w Portugalii oraz byłych koloniach portugalskich, między innymi w Brazylii, Gwinei, Mozambiku, Angoli czy Republice Zielonego Przylądka.

Portugalski posiada dwa równoprawne i oficjalne warianty, europejski i brazylijski, które różnią się głównie wymową, przy czym pierwszy obowiązuje w Portugalii i portugalskojęzycznych krajach afrykańskich, a drugi tylko w Brazylii.

Język portugalski w pisowni jest bardzo podobny do hiszpańskiego, natomiast wymowa to mieszanka hiszpańskiego, francuskiego, polskiego i rosyjskiego.

 

10 słów znanych nam wszystkim a pochodzących z języka portugalskiego

Cobra (kobra)

Wyraz użyty po raz pierwszy przez Portugalczyków w wieku XVII

Comando (dowództwo)

Wyraz pochodzący z wieku XVIII a oznaczający oryginalnie portugalskie oddziały zbrojne.

Fétiche (fetysz)

Wyraz pochodzący od portugalskiego słowa feitiço, czyli urok

Albino (albinos)

Wyrazu tego użyli w wieku XVIII jako pierwsi Portugalczycy na określenie osoby,  u której występuje (uwarunkowany genetycznie) brak pigmentu w skórze

Albatroz (albatros)

Nazwa ptaka, występującego nad Oceanem Południowym i nad częścią Oceanu Spokojnego, użyta po raz pierwszy przez portugalskich żeglarzy w wieku XVIII

Banana (banan)

Wyraz użyty po raz pierwszy przez Portugalczyków w wieku XVI

Cachalote (Kaszalot)

Wyraz oznaczający rodzaj wieloryba, użyty po raz pierwszy w języku portugalskim w wieku XVI

Tempura

Wyraz używany przez Japończyków na określenie dania podobnego do tego, które zostało przywiezione do Japonii w XVI wieku przez portugalskich misjonarzy. Pochodzi on najprawdopodobniej od wyrazu temperar, czyli przyprawiać.

Zebra

Wyraz użyty po raz pierwszy przez Portugalczyków w wieku XVI

Mosquito (moskity)

 

Krótka historia o pochodzeniu języka

 

Portugalski jest językiem romańskim, który pochodzi z obecnej Galicji(Hiszpania) i północnej Portugalii. Język ten wywodzi się z mówionej Łaciny, która dotarła na półwysep iberyjski około 2000 lat temu. Język łaciński na te tereny przynieśli żołnierze, kupcy, i osadnicy z Imperium Rzymskiego już w 218 roku przed Chrystusem. Język rozprzestrzenił się szeroko na świecie w wieku XV i XVI podczas ustanowienia kolonialnego i handlowego imperium Portugalii.

Pierwsze dokumenty wzmiankujące o języku portugalskim pojawiły się w IX wieku naszej ery. W 1290 roku król Dionizy ustanowił po raz pierwszy język portugalski językiem oficjalnym (urzędowym) państwa Portugalia.

 

Jak wymawiać portugalskie słowa?

 

Niżej wymienimy kilka prostych i najbardziej podstawowych wskazówek dotyczących wymowy.

 

• Literę O użytą jako ostatnia samogłoska w wyrazie wymawia się   zwykle jak U. Np.: Lagos (wym. Lagusz) czy fado (wym. fadu).
• S na końcu wyrazu oznacza zwykle liczbę mnogą i jest wymawiane jak polskie Sz.
• X wymawia się jak polskie Sz, np.: peixe (ryba, wym. peisz).
• J wymawia się jak polskie Ż, np.: jantar (kolacja, wym. żantar).
• Ch wymawia się jak polskie Sz, np.: cha (herbata, wym. sza).
• H bywa różnie, jeżeli występuje samodzielnie to nie wymawia się np.: hora (godzina, wym. ora) oraz hoje (dzisiaj, wym. oży), ale postawiona za inną spółgłoską jest wymawiane jako J np.: vinho (wino, wym. winju) albo velho (stary, wym. welju).

 

Minirozmówki w podróży

Podróżując po krajach portugalskojęzycznych z pewnością przyda się znajomość kilku podstawowych zwrotów, takich jak:
Pomocy! Socorro! /sokoru/
Nie rozumiem. Não percebo. /nau persebu/
Zgubiłem się. Estou perdido. /sztu perdidu/ – powie mężczyzna/Estou perdida. /sztu perdida/ – powie kobieta
Gdzie jest szpital/ bankomat/ dworzec kolejowy?
Onde fica o hospital/ o caixa automático mais próximo/ a estação de trem ?
/onde fika u oszpital/ onde fika u kaisza atomatiku maisz prosimu/ onde fika a sztasau de trei/
Dziękuję. Obrigado. /obrigadu/ – powie mężczyzna/ Obrigada. /obrigada/ – powie kobieta

Słówka

Odpowiedzi na pytania

sim – yes - tak  
não – no - nie 

Não sei. – I don’t know. - Nie wiem. 
Bem, obrigado (-a). -Thanks, I ‘m fine. - Dziękuję, mam się dobrze. 

Como estás? – How are you. - Jak się masz? 

 

 

Zwroty grzecznościowe

Obrigado (-a). – Thank you. - Dziękuję. 
De nada. – Here you are. You’re welcome. - Proszę bardzo. Nie ma za co. 
Por favor. / Se faz favor. – Please. - Proszę (prosząc o coś). 
Aqui tem. - Here you are. - Proszę (podając coś). 

Com licença. - Excuse me. - Przepraszam (np. zaczepiając osobę nieznajomą). 
Desculpe. / Perdão. – Sorry. - Przepraszam. Przykro mi.  

Muito prazer. – Nice to meet you. - Miło cię poznać. 

Bom apetite! / Bom proveito! – Enjoy your meal. -  Smacznego! 

Przywitania i pożegnania

Bom dia! – Good morning. - Dzień dobry (rano). 
Boa tarde! – Good afternoon. - Dzień dobry (po południu). 
Adeus! – Goodbye. - Do widzenia. 
Boa noite! – Good evening. - Dobry wieczór. 
Boa noite! – Good night. - Dobranoc. 
Olá! – Hi. /Hello. - Cześć! (powitanie) 
Chau! – Bye. - Pa! 
Até logo! – See you soon. - Do zobaczenia! 

Ciekawostki o języku portugalskim

 

• W Portugalii ogólnie przyjętymi formami grzecznościowymi są formy "a senhora" (pani) i "o senhor" (pan). Do młodej dziewczyny z kolei należy się zwracać "a menina" (panna). W luźnych kontaktach można posłużyć się słowem "voce", które oznacza mniej więcej „ty”, ale stosowane jest do osób, które znamy słabo lub w ogóle ich nie znamy.
• Znajomość języków obcych w Portugalii nie jest zbyt powszechna.
• Językiem portugalskim posługuje się na całym świecie ponad 250 milionów osób i to nie tylko w Portugalii, lecz także m.in. w Brazylii, Angoli i Republice Zielonego Przylądka.
• Kraje, w których portugalski jest językiem urzędowym, nawiązały współpracę w ramach stworzonej w 1996 roku Wspólnoty Państw Portugalskojęzycznych.