Gmina Brzeziny

Pierwsze wzmianki historyczne o siedzibie gminy – Brzezinach sięgają 1685 roku. Wtedy to na dobrach leśnych arcybiskupów gnieźnieńskich prymas Mikołaj Prażmowski zakłada kuźnię. Okoliczne osady powstały na tzw. pustkowiach. Warto wiedzieć, że wszystkie wsie z terenu dzisiejszej gminy Brzeziny dzieliły się od XV wieku według własności na: królewskie (Pieczyska i Ostrów Kaliski), szlacheckie (Przystajnia) i duchowne (Czempisz i Dzięcioły).

Po utworzeniu przez Napoleona Księstwa Warszawskiego upaństwowione dobra kościelne dostały się generałowi Józefowi Zajączkowi. Za jego rządów ok. 1810 roku powstaje droga z Brzezin do Głuszyny, tzw. “trakt wieluński” i droga Brzeziny – Godziesze, przy której generał Zajączek zakłada nową wieś pod nazwą Aleksandria.

Po upadku Napoleona, Kalisz wraz z powiatem znalazł się pod panowaniem Rosji, a następnie włączony został do Królestwa Polskiego. Od tego czasu rzeka Prosna staje się odcinkiem granicy między zaborem pruskim i rosyjskim. Wzdłuż granicznej rzeki wybudowano strażnice zwane kordonami.

Pod koniec XIX wieku w Brzezinach osiedliła się niemiecka rodzina Schlösserów i wybudowała tutaj pałac. 19 listopada 1944 roku majątek zaatakowała grupa 17 żołnierzy AK dowodzona przez Edwarda Feja. Po wyzwoleniu pałac Schlösserów stanął w ogniu. Z dawnej posiadłości do dziś zachował się czworak (dziś na jego miejscu znajduje się Restauracja) oraz pochodząca z 2 połowy XIX wieku – obora.

Choć gmina Brzeziny nigdy nie znalazła się w centrum wydarzeń wojennych, ma ona również swoich bohaterów. W parku brzezińskim znajduje się odsłonięty w 1964 roku pomnik ku czci 16 mieszkańców zamordowanych w czasie II wojny światowej.

1 września 1989 roku w 50 rocznicę wybuchu II wojny światowej poświęcono, wmurowaną na budynku Urzędu Gminy Brzeziny, tablicę upamiętniającą żołnierzy, którzy polegli w wojnie obronnej 1939 roku.

Uwagę należy również zwrócić na budynek pochodzący z 1920 roku – strażnicę OSP Brzeziny.

 /Malinowska Karina kl. 3b/