Cmentarz choleryczny w Brudzewie (gmina Blizanów)
Znajdował się on na aktualnym cmentarzu katolickim, a na jego pamiątkę został posadzony dąb w miejscu mogiły człowieka, który jako ostatni zmarł na cholerę.
Niedaleko tego cmentarza znajduje się kościół w miejscowości Lipe, do którego chorzy na cholerę szli prosić Pana Boga o uzdrowienie i ustanie zarazy.
Modlili się przed otaczanym czcią obrazem Przemienienia Pańskiego.
Krótko o tej chorobie:
Cholera to choroba zakaźna przewodu pokarmowego, której przyczyną jest spożycie pokarmu lub wody skażonej bakterią.
W Europie najgroźniejsza była epidemia cholery z lat 1831-1838.
Do Polski dotarła za sprawą wojsk rosyjskich podczas powstania listopadowego. Zmarł na nią między innymi Wielki Książę Konstanty.
O tym jak wyglądał przebieg choroby możemy się przekonać między innymi dzięki Józefowi Gołuchowskiemu. Ten prekursor polskiego romantyzmu i posiadacz majątku Garbacz w powiecie Opatowskim relacjonował, jak w sąsiedniej wiosce:
(…) wybuchła niespodzianie cholera. Zaraz z początku umarło na nią dwóch ludzi, którzy dopiero trzeciego dnia znać dali i ratunku zażądali. (…) Wkrótce potem w przeciągu kilku godzin zachorowało na tę chorobę dziewięć osób, a w dalszym ciągu liczba chorych podniosła się aż do 38 w nielicznej wcale wiosce.
Choroba zaczynała się to od biegunki i wymiotów, to od gwałtownego rznięcia w brzuchu, w skutku którego chorzy bez przytomności na ziemię padali i z bólu aż ziemie gryźli.
Na świecie miało miejsce siedem pandemii cholery. Na terenie północnej Polski po raz ostatni epidemia panowała w latach 1892-1894.
Zuzanna Stasiak
Iza